การเปลี่ยนแปลงหลายสิ่ง ในวิถีของผู้คน ที่กินและที่อาศัย เช่น การบริโภคอาหารที่มีไขมันสูง และขาดกิจกรรมทางกาย นำไปสู่การเพิ่มขึ้นของผู้ป่วยที่มีไขมันพอกตับ ถ้าไม่ได้รับการรักษาไขมันพอกตับจะนำไปสู่สภาวะที่ร้ายแรงและเสี่ยงต่อชีวิต แนวทางที่สำคัญที่สุด ควบคุมและลดปัจจัยเสี่ยงของไขมันพอกตับผ่านทางการเปลี่ยนแปลงวิถีการใช้ชีวิต

ตับ อยู่บนด้านขวามือ ด้านบนของหน้าท้อง เพียงแค่อยู่ใต้กระบังลม ตับเป็นอวัยวะภายในที่ใหญ่ที่สุดและทำหน้าที่สำคัญหลายอย่าง ตับช่วยเผาผลาญอาหาร เปลี่ยนแป้งให้เป็นน้ำตาลกลูโคส ใช้สำหรับเป็นพลังงานในร่างกาย และตับยังกำจัดของเสียที่เกิดขึ้นระหว่าง     การเผาผลาญพลังงาน หรือนำเข้าสู่ร่างกายจากแหล่งภายนอก ตับก่อให้เกิด ระบบภูมิคุ้มกันต้นกำเหนิด เช่นเดียวกันกับการผลิตโปรตีน ที่ให้สารอาหารที่จำเป็นสำหรับร่างกาย

ถ้าตับสัมผัสกับ ไวรัส แบคทีเรีย เชื้อรา ปรสิต ยา แอลกอฮอล์ สารเคมี สารพิษ และไขมันส่วนเกิน ตับอาจจะได้รับความหายนะจากความเสียหาย จากทั้งโรคไวรัสตับอักเสบ และแผลบนตับ เป็นเหตุให้เกิดความเสียหาย หรือรอยแผล บนตับระยะยาว (cirrhosis) โรคมะเร็ง   ในตับ หรือไขมันพอกตับ เป็นต้น

ไขมันพอกตับ แบ่งได้ 2 กลุ่ม ได้แก่ โรคไขมันพอกตับที่เกิดจากแอลกอฮอล์และที่ไม่ได้เกิดจากแอลกอฮอล์ โรคทั้ง 2 ชนิดนั้น มีสาเหตุโดยตรงจากสภาพ ไขมัน น้ำตาล และคาร์โบไฮเดรต ที่สูง และหลังจากนั้นจะถูกเปลี่ยนโดยร่างกายไปเป็นไตรกลีเซอไรด์ในตับ และสะสมเป็นไขมันส่วนเกินในเซลล์ตับ การสะสมของไขมันในเซลล์ตับนี้ จะแย่ลงจากปัจจัยหลายอย่าง รวมทั้งโรคอ้วน โรคเบาหวาน คลอเรสเตอร์รอลในเลือดสูง ไวรัสตับอักเสบ ผลจากยาบางประเภท และธาตุเหล็กส่วนเกินในตับ

ปัจจัยเสี่ยงหลักของไขมันพอกตับ รวมไปถึง

• รอบเอวใหญ่กว่า 40 นิ้ว ในผู้ชาย และ 35 นิ้ว ในผู้หญิง
• ระดับน้ำตาลในเลือดสูง (มากกว่า 100 มิลลิกรัม ต่อเดซิลิตร)
• ระดับไขมันไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง (มากกว่า 150 มิลลิกรัม ต่อเดซิลิตร)
• เกิดจาก DHL ต่ำ ในเชิงอุดมคติ ถ้ามีมากยิ่งดี ควรมีมากว่า 40 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร สำหรับผู้ชาย และมากกว่า 50 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร สำหรับผู้หญิง
• คลอเรสเตอร์รอลในเลือดสูง

โดยทั่วไป การพัฒนาของโรคไขมันพอกตับจะเป็นไปอย่างช้าๆ โรคนี้เป็นเพชฌฆาตเงียบ ผู้ป่วยส่วนใหญ่ไม่พบอาการของโรค ทำให้เพิกเฉยต่ออาการ พวกเขามักจะได้รับผลวินิจฉัยจากแพท์ย ระหว่างการตรวจสุขภาพประจำปี หรือเมื่อปรึกษาแพท์ยสำหรับปัญหาอื่นๆ เมื่อตับอักเสบผู้ป่วยจะรู้สึกเหนื่อยง่าย ประมาณ 10-20 เปอร์เซ็นต์ ของผู้ป่วยไขมันฟอกตับ   ป่วยเป็นไวรัสตับอักเสบ เพิ่มความเสี่ยงของการเกิดความเสียหาย หรือรอยแผล บนตับระยะยาว (cirrhosis) และมะเร็งในตับ ดังนั้น จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง สำหรับผู้ป่วยโรคไขมันพอกตับ   ควรใส่ใจสุขภาพตัวเอง

การักษาโรคไขมันพอกตับขึ้นอยู่กับลำดับขั้นของภาวะโรค การรักษาอาจแตกต่างกันขึ้นกับว่ามีอาการอักเสบ หรือรอยแผลบนตับหรือไม่ การใช้ยาตามความเห็นของแพทย์ขึ้นอยู่กับ สภาพของผู้ป่วยแต่ละคน โดยทั่วไปแล้ว สภาพไขมันพอกตับ สามารถผันกลับ ผ่านการเปลี่ยนแปลงอาหารและการใช้ชีวิต จึงเป็นสิ่งสำคัญในการควบคุมปัจจัยเสี่ยง รวมไปถึงคลอเรสเตอร์รอล เบาหวาน และความดันโลหิตที่สูง เปลี่ยนการใช้ชีวิต ก็สามารถควบคุมและลดปัจจัยเสี่ยงของโรคไขมันพอกตับได้ เช่น

• เลือกอาหารที่ดี: รับประทานอาหารสุขภาพ ในสัดส่วนปริมาณที่เหมาะสม รับประทานผัก ผลไม้เยอะๆ ลดแป้ง ไขมัน และน้ำตาล
• ลดน้ำหนักและออกกำลังกาย: ถ้าผู้ป่วยน้ำหนักเยอะ การลดน้ำหนักถือเป็นวิธีการรักษาไขมันฟอกตับที่ดีอีกวิธีหนึ่ง ปริมาณของน้ำหนักที่ลด ควรอยู่ระหว่าง 5-10% ของน้ำหนักตัว เพื่อที่จะลดโรคไขมันพอกตับ (steatosis) และถ้าลดมากกว่า 10% ได้ สามารถลดการอักเสบได้ แต่อย่างไรก็ตาม น้ำหนักที่สูญเสียไป ควรอยู่ในระดับ ที่ปลอดภัยและเป็นไปอย่างช้าๆ ช่วงที่ดีต่อสุขภาพ อยู่ที่ประมาณ5 - 1 กิโลกรัมต่อสัปดาห์
• การได้รับภูมิคุ้มกันต้านไวรัสตับอักเสบ: ผู้ป่วยโรคตับสามารถตรวจสอบได้ ถ้ามีภูมิคุ้มกันต่อไวรัสตับอักเสบ หากไม่เป็นเช่นนั้นควรปรึกษาแพทย์ เรื่องวัคซีนไวรัสตับอักเสบ เพื่อป้องกันอาการแทรกซ้อน
• ตรวจสุขภาพรายปี ตรวจการทำงานของตับ และตรวจปัจจัยอื่นๆ ที่ช่วยในการตรวจติดตามการมีอยู่ของไขมันที่ตับ

วิศรุต สุพรรณฝ่าย เป็นนักแปลอาชีพสายกฏหมายและการแพทย์

วิศรุต ได้รับการรับรองความเชี่ยวชาญทางด้านการตลาดดิจิตอลจาก (Ivy Executive Education) จบการศึกษาระดับปริญญาตรี สาขาเทคโนโลยีชีวภาพ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ระดับปริญญาโท สหสาขาการจัดการสิ่งแวดล้อมของเสียอันตราย (NCE-EHWM) จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีผลงานวิชาการตีพิมพ์ เช่น Bioremediation of Carbofuran Contaminated Soil under Saturated Condition: Soil Column Study (PubMed & Springer Link Publication)