รายละเอียดทั่วไปของโรค

ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตาย (myocardial infarction) หรือรู้จักในอีกชื่อหนึ่งว่า หัวใจวาย (heart attack) เป็นอาการที่เกิดจากการไหลเวียนของเลือดเข้าสู่หัวใจถูกปิดกั้น มักเกิดจากการสะสมของไขมันในหลอดหัวใจ (Coronary arteries) ซึ่งเป็นหลอดเลือดแดงที่ทำหน้าที่ลำเลียงออกซิเจนเข้าสู่หัวใจเกิดการอุดตันและทำให้กล้ามเนื้อหัวใจเสียหายจากการขาดออกซิเจน ภาวะกล้าเนื้อหัวใจตายพบได้โดยทั่วไปและเป็นหนึ่งในสาเหตุการตายอันดับต้น ๆ ทั้งในผู้ชายและผู้หญิง มักเกิดในผู้ชายอายุ 45 ปีขึ้นไปและในผู้หญิงอายุ 55  ปีขึ้นไป

สัญญาณและอาการของโรค

สัญญาณและอาการของโรคที่พบได้บ่อย คือ อาการเจ็บแน่นหน้าอกทั้งอย่างรุนแรงและไม่รุนแรง อาการอื่น ๆ ของโรค ได้แก่ อาการปวดที่ขากรรไกร หลัง ไหล่ หรือแขน (โดยเฉพาะแขนซ้าย) เหงื่อออก หายใจหอบถี่ หัวใจเต้นเร็วและผิดจังหวะ คลื่นไส้อาเจียน มึนและวิงเวียนศีรษะ ผู้ป่วยแต่ละรายอาจมีอาการแตกต่างกันหรือมีอาการอื่นนอกเหนือจากที่กล่าวมา ทั้งนี้ อาการของภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายอาจเกิดได้อย่างเฉียบพลัน หรือ อาจเป็น ๆ หาย ๆ เป็นเวลาหลายวันหรือหลายสัปดาห์ 

สาเหตุการเกิดโรค

ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเกิดจากคลอเรสเตอรอลในเลือดที่เกิดการสะสมและก่อตัวเป็นคราบไขมันบนผนังหลอดเลือด ซึ่งเรียกว่าภาวะหลอดเลือดแข็งตัว (atherosclerosis) หรือ โรคหลอดเลือดหัวใจ (coronary heart disease) ซึ่งคราบไขมันจะแตกตัวออกจากผนังหลอดเลือดและทำให้เกิดลิ่มเลือดซึ่งไหลตามกระแสเลือดเข้าไปอุดตันหลอดเลือดหัวใจและปิดกั้นการไหลเวียนโลหิตที่ไหลเข้าสู่หัวใจทำให้เลือดที่ลำเลียงออกซิเจนเข้าสู่หัวใจลดลงเป็นผลให้กล้ามเนื้อหัวใจเสียหาย อีกสาเหตุหนึ่ง คือ การหดตัวอย่างรุนแรงของหลอดเลือดหัวใจที่ทำให้เลือดที่ไหลเวียนเข้าสู่หัวใจลดลง ซึ่งภาวะหดตัวของหลอดเลือดหัวใจนี้เกิดได้จากการสูบบุรี่ การใช้สารเสพติด เช่น โคเคน เป็นต้น ปัจจัยต่าง ๆ ที่ก่อให้เกิดความเสี่ยงของการเกิดโรค ได้แก่ อายุ ระดับคลอเลสเตอรอลหรือไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคอ้วน ความเครียด และผู้ที่มีบุคคลในครอบครัวที่มีประวัติเคยเป็นโรคนี้มาก่อน

วิธีการรักษา

การรักษาภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายนั้นจุดมุ่งหมายของการรักษา คือ ทำให้การลำเลียงออกซิเจนเข้าสู่หัวใจกลับสู่ภาวะปกติโดยเร็วที่สุด ซึ่งสำคัญอย่างยิ่งที่ผู้ป่วยจะต้องถูกส่งตัวไปยังโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุดเพื่อรับการรักษาอย่างทันท่วงที วิธีการรักษาหลัก ๆ มีด้วยกัน 2 วิธี คือ การรักษาโดยให้ยาและการผ่าตัด แพทย์อาจจ่ายยาในกลุ่มยาสลายลิ่มเลือด ยาต้านเกล็ดเลือด ยาเจือจางเลือด ยาขยายหลอดเลือด ยาช่วยลดการเต้นของหัวใจ และยาลดความดันโลหิตให้กับผู้ป่วย ส่วนการผ่าตัดทำได้โดยการขยายหลอดเลือดหัวใจด้วยบอลลูนหรือขดลวด หรือ การผ่าตัดบายพาสหลอดเลือดหัวใจ ทั้งนี้ วิธีการรักษาที่กล่าวมาข้างต้นนี้เป็นเพียงแนวทางเบื้องต้นเท่านั้น ผู้ป่วยควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์เฉพาะทางเพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม

ข้อแนะนำอื่น ๆ เพิ่มเติม

การเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตประจำวันและการดูแลสุขภาพร่างกายที่บ้าน จะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถการรับมือกับภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายได้ ซึ่งทำได้โดยการทานยาให้ครบตามแพทย์สั่ง ตรวจสุขภาพเป็นประจำ หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และการใช้สารเสพติด ควบคุมความดันโลหิต ระดับน้ำตาลในเลือด ระดับไขมันในเลือด รวมถึงน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน ทานอาหารที่ดีต่อหัวใจ ควบคุมความเครียด ออกกำลังกายสม่ำเสมอภายใต้การอนุญาตของแพทย์ หากท่านมีสัญญาณเตือนของภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายให้ท่านพบแพทย์โดยเร็วที่สุด การรับการรักษาอย่างทันท่วงทีจะช่วยบรรเทาความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นกับกล้ามเนื้อหัวใจได้

แปลและเรียบเรียงโดย

หรรษา ต้นทอง จบการศึกษาจากคณะมนุษย์ศาสตร์ วิชาเอกภาษาอังกฤษ จากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒและกำลังศึกษาต่อระดับมหาบัณทิต สาขาการแปล คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 

ปัจจุบัน หรรษา ต้นทอง ทำงานประจำในตำแหน่งที่ปรึกษากฎหมายและภาษี บริษัทเอกชนแห่งหนึ่ง และเป็นนักแปลและล่ามอิสระสายอาชีพกฎหมายและการแพทย์