เช็คสุขภาพ : ที่นี่ ... มีคำตอบให้ทุกคำถามเกี่ยวกับสุขภาพของท่าน
หน้าแรก / บทความ / ภาวะต่อมทอนซิลอักเสบ: สาเหตุ อาการและการรักษา
โดย : คาร่าวิระ เนวสัน อนุโบเด็ม
ทบทวนบทความโดย : ทีมเช็คสุขภาพ
ภาวะต่อมทอนซิลอักเสบ: สาเหตุ อาการและการรักษา

ภาวะต่อมทอนซิลอักเสบ หรือที่เรียกทั่วไปว่าทอนซิลอักเสบ คือ การอักเสบของต่อมทอนซิล ซึ่งเป็นเนื้อเยื่อรูปวงรีสองแผ่นที่ด้านหลังลำคอ ข้างละ 1 ต่อม

อาการของโรค
                  อาการทั่วไปของต่อมทอนซิลอักเสบ ได้แก่ ต่อมทอนซิลบวมแดง  มีรอยสีขาวหรือเหลืองเคลือบเป็นหย่อมๆบนต่อมทอนซิล อาการเจ็บคอ รู้สึกเจ็บหรือกลืนยาก มีไข้ ต่อมน้ำเหลืองที่คอบวมโต เสียงแหบ มีกลิ่นปาก มีอาการปวดท้องได้โดยเฉพาะในเด็กเล็ก  มีอาการคอเคล็ดและปวดศีรษะ
                  ในเด็กเล็กที่ยังไม่สามารถบอกความรู้สึกขอวตัวเองได้ สัญญาณของภาวะต่อมทอนซิลอักเสบอาจรวมถึง อาการเหล่านี้ เช่น น้ำลายไหลเนื่องจากการเจ็บคอขณะกลืนอาหาร ไม่ยอมทานอาหาร และงอแงผิดปกติ


สาเหตุการเกิดโรค
                  ต่อมทอนซิลอักเสบมักเกิดจากไวรัสทั่วไป แต่การติดเชื้อแบคทีเรียก็อาจเป็นสาเหตุได้ เช่น แบคทีเรียสเตรปโตคอคคัส ไพโรเจน กลุ่มเอ ซึ่งเป็นแบคทีเรียที่ทำให้เกิดคออักเสบ นอกจากนี้ สเตรปสายพันธุ์อื่นๆและแบคทีเรียชนิดอื่นๆ ก็อาจทำให้เกิดต่อมทอนซิลอักเสบได้เช่นกัน
                  ต่อมทอนซิลเป็นระบบภูมิคุ้มกันในการป้องกันแบคทีเรียและไวรัสที่ผ่านทางปากด่านแรก หน้าที่นี้อาจทำให้ต่อมทอนซิลเสี่ยงต่อการติดเชื้อและการอักเสบโดยเฉพาะ อย่างไรก็ตาม การทำงานของระบบภูมิคุ้มกันของต่อมทอนซิลจะเริ่มลดลงหากพ้นวัยรุ่นไป เป็นสาเหตุที่ต่อมทอนซิลอักเสบนั้นจะพบได้น้อยมากในวัยผู้ใหญ่
                  ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดการอักเสบของต่อมทอนซิลนั้น มีหลายปัจจัย เช่น ปัจจัยของอายุ ต่อมทอนซิลอักเสบส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นในเด็ก แต่ก็พบไม่บ่อยในเด็กที่อายุต่ำกว่า 2 ปี ต่อมทอนซิลอักเสบที่เกิดจากแบคทีเรียพบมากในเด็กอายุ 5 ถึง 15 ปี ในขณะที่ต่อมทอนซิลอักเสบจากเชื้อไวรัสนั้นพบได้บ่อยในเด็กที่อายุน้อยกว่านั้น

วิธีการรักษา
                  การรักษาด้วยตัวเอง : แม้ต่อมทอนซิลอักเสบจะเกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรียก็ตาม การรักษาตัวที่บ้านสามารถทำให้เด็กๆคุณรู้สึกสบายและฟื้นตัวได้เร็ว ต่อมทอนซิลอักเสบเกิดจากไวรัส แพทย์ก็จะไม่สั่งยาปฏิชีวนะ และอาการจะดีขึ้นเองภายในเจ็ดถึง 10 วัน
                  การจ่ายยาโดยแพทย์ : หากต่อมทอนซิลอักเสบเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย แพทย์จะสั่งยาปฏิชีวนะให้ คือ ยาเพนนิซิลลินที่รับประทานเป็นเวลา 10 วันเป็นยาปฏิชีวนะทั่วไปในการรักษาต่อมทอนซิลอักเสบที่เกิดจากเชื้อสเตรปโทคอคคัสกลุ่มเอ แต่ถ้าเด็กแพ้เพนิซิลลิน แพทย์ก็จะสั่งยาปฏิชีวนะชนิดอื่นให้ และต้องใช้ยาปฏิชีวนะอย่างครบถ้วนตามที่กำหนดไว้ ไม่ว่าอาการจะหายไปแล้วก็ตามหากทานไม่ครบกำหนดอาจส่งผลให้การติดเชื้อแย่ลงหรือแพร่กระจายไปยังส่วนอื่น ๆของร่างกาย อีกทั้งสามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคไขข้ออักเสบและไตอักเสบอย่างร้ายแรงได้            
                   การผ่าตัด : เพื่อเอาต่อมทอนซิลออก ใช้เพื่อรักษาต่อมทอนซิลอักเสบที่เกิดซ้ำ ต่อมทอนซิลอักเสบเรื้อรัง หรือต่อมทอนซิลอักเสบจากแบคทีเรียที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ เช่น เป็นมากกว่า 7 ครั้งใน 1 ปี  หรือมากกว่า 4-5 ครั้งต่อปี หรือ มากกว่า 3 ครั้งต่อปี ภายในสามปีที่ผ่านมา แต่การผ่าตัดก็อาจส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้ เช่น หยุดหายใจขณะหลับ  หายใจลำบาก กลืนลำบาก หรือการเกิดฝีที่รักษาไม่หายด้วยยาปฏิชีวนะ

ข้อแนะนำอื่น ๆ เพิ่มเติม

                  การปรับเปลี่ยนกิจวัตรและการรักษาตัวที่บ้าน ได้แก่ การให้เด็กนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ดื่มน้ำให้เพียงพอ ทานอาหาร และเครื่องดื่มอุ่น ก็สามารถบรรเทาอาการเจ็บคอได้ เช่น น้ำซุป ชาที่ปราศจากคาเฟอีน หรือน้ำอุ่นกับน้ำผึ้ง หรือ การเพิ่มความชื้นในอากาศเย็นเพื่อกำจัดอากาศแห้งที่ทำให้คอระคายเคือง และหลีกเลี่ยงควันบุหรี่ เป็นต้น

คาร่าวิระ เนวสัน อนุโบเด็ม จบการศึกษาระดับปริญญาตรี สาขาธุรกิจระหว่างประเทศ  มีประสบการณ์การใช้ภาษาอังกฤษตลอดหลักสูตรการศึกษา และผ่านการฝึกอบรมการล่ามและการแปลทั้งทางด้านกฎหมายและการแพทย์ จากสมาคมวิชาชีพนักแปลและล่ามแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 

ปัจจุบันคาร่าวิระ เนวสัน อนุโบเด็ม เป็นนักแปลและล่ามอาชีพสายกฎหมายและการแพทย์

12/08/2022
บทความที่เกี่ยวข้อง
CHECKSUKKAPHAP.COM
เลขที่ 598 ชั้น 6 ถนนเพลินจิต ลุมพินี ปทุมวัน กรุงเทพฯ 10330
095-515-9229
ข้อกำหนดและเงื่อนไข ความเป็นส่วนตัว